Linux'ta Temel Dosya ve Dizgin Yönetimi

Linux, güçlü ve esnek bir işletim sistemi olmasının yanı sıra, dosya ve dizin yönetimi konusunda da oldukça kullanışlı araçlar sunar. Bu blog yazısında, Linux'ta dosya ve dizinlerle nasıl etkileşim kurabileceğinizi, temel komutları ve kullanımlarını öğreneceksiniz.

Giriş

Linux'ta her şey bir dosyadır. Dizinler, aygıtlar, hatta çalışan süreçler bile birer dosya olarak kabul edilir. Bu nedenle, dosya ve dizin yönetimi, Linux sistemini etkin bir şekilde kullanmanın temelini oluşturur. Linux komut satırı (terminal), bu işlemleri gerçekleştirmek için güçlü ve esnek araçlar sunar.

Temel Komutlar

pwd
    

ls
ls -l  # Detaylı liste (izinler, boyut, tarih vb.)
ls -a  # Gizli dosyaları da göster
ls -h  # Boyutları okunabilir formatta göster (KB, MB, GB)
    

cd /home/kullanici/belgeler  # Tam yolu kullanarak bir dizine git
cd ..                      # Bir üst dizine git
cd                         # Kendi ana dizinine git
    

mkdir yeni_dizin
    

rmdir bos_dizin
    

touch yeni_dosya.txt
    

cp dosya1.txt dosya2.txt         # Dosyayı aynı dizinde kopyala (farklı isimle)
cp dosya1.txt /home/kullanici/yedekler  # Dosyayı başka bir dizine kopyala
cp -r dizin1 dizin2              # Dizinleri (ve içeriğini) kopyala (-r: recursive)
    

mv dosya1.txt /home/kullanici/belgeler  # Dosyayı başka bir dizine taşı
mv dosya1.txt yeni_dosya.txt            # Dosyayı yeniden adlandır
    

rm dosya1.txt        # Dosyayı sil
rm -r dizin1         # Dizin ve içeriğini sil (-r: recursive)
rm -f dosya1.txt    # Dosyayı zorla sil (onay istemeden)
rm -rf dizin1        # Dizin ve içeriğini zorla sil (onay istemeden) - ÇOK DİKKATLİ KULLANILMALI!
    

cat dosya1.txt
    

less buyuk_dosya.txt
more buyuk_dosya.txt
    

• pwd (print working directory): Şu anda bulunduğunuz dizini gösterir.
• ls (list): Bir dizindeki dosyaları ve dizinleri listeler.
• cd (change directory): Dizin değiştirmenizi sağlar.
• mkdir (make directory): Yeni bir dizin oluşturur.
• rmdir (remove directory): Boş bir dizini siler.
• touch: Boş bir dosya oluşturur veya var olan bir dosyanın erişim ve değiştirme zamanlarını günceller.
• cp (copy): Dosyaları veya dizinleri kopyalar.
• mv (move): Dosyaları veya dizinleri taşır veya yeniden adlandırır.
• rm (remove): Dosyaları veya dizinleri siler. Dikkatli kullanın!
• cat (concatenate): Bir dosyanın içeriğini görüntüler.
• less/more: Dosyanın içeriğini sayfa sayfa görüntüler. Büyük dosyalar için kullanışlıdır.

İzinler

Linux'ta dosyaların ve dizinlerin izinleri önemlidir. Her dosya ve dizin için okuma (r), yazma (w) ve çalıştırma (x) izinleri bulunur. Bu izinler, dosyalara kimlerin erişebileceğini ve ne yapabileceğini belirler. İzinleri `chmod` komutuyla değiştirebilirsiniz, ancak bu daha ileri bir konu olduğundan bu yazıda detayına girmiyoruz.

Sonuç

Bu blog yazısında, Linux'ta temel dosya ve dizin yönetimi komutlarını öğrendiniz. Bu komutlar, Linux sistemini kullanırken sıkça ihtiyaç duyacağınız araçlardır. Pratik yaparak ve komutların farklı seçeneklerini araştırarak, dosya ve dizin yönetimi becerilerinizi geliştirebilirsiniz. Unutmayın, Linux komut satırı güçlü bir araçtır ve doğru kullanıldığında işlerinizi kolaylaştırır.